Elektrovnnalaš áššiiddikšun, bargoohcama álggaheapmi ja bargguhisvuođadorvu

Bargomárkantoarga 

Bargomárkantoarga lea bálvalus, mii fállá dutnje vejolašvuođa gávdnat barggu, mii vástida du máhtu. Bargomárkantoarggas sáhtát bláđet rabas bargosajiid ja oahpásmuvvat dieđuide, mat gieđahallet bargoeallima ja bargoohcama. Bargomáidnasiin ja Ámmátdiehtu-oasis oaččut doarjaga iežat bargoeallima plánemii. Guovlosiidduin sáhtát oahpásmuvvat guvllolaš bargofápmobálvalusaide. 

Bargomárkantoargga Áššiiddikšun-oasis sáhtát dikšut áššiid elektrovnnalaččat bargofápmovirgeoapmahaččain. Áššiiddikšun-oasis sáhtát ovdamearkka dihtii álggahit bargoohcama, vástidit čielggadanbivdagiidda ja almmuhit bargoohcangeatnegasvuođa ollašuhttimis. 

Bargomárkantoargga Iežas bargobálggis -oasis sáhtát deavdit ja almmustahttit bargoohcanprofiilla, seastit rabas bargosajiid mielamiel-oassái ja deavdit fitnodatdoaibmaplána. 

Bargoohccin dieđiheapmi 

Jus bázát bargguheapmin dahje don luopmuduvvot, dieđit bargoohccin nu jođánit go vejolaš. Sáhtát dieđihit bargoohccin ovdal go bargguhisvuohta dahje luopmudeapmi álgá, muhto bargga dan maŋimustá vuosttamuš bargguhisvuođabeaivve, daningo sáhtát oažžut bargguhisvuođadorvvu easka dan beaivvi rájes, go leat dieđihan. 

Dieđit bargoohccin Bargomárkantoargga Áššiiddikšun-oasis. Sáhtát čálihit sisa Bargomárkantorgii neahttabáŋkodovddaldagaiguin, mobiiladovddaldagain dahje persovdnakoarttain, mas lea diehtokomponeanta. Jus it sáhte duođaštit identitehta dáiguin vugiiguin dahje leat eará go EU- dahje ETA-riikka dahje Sveicca riikkavuloš, dieđit bargoohccin bargofápmovirgeoapmahačča doaibmasajis. 

Bargguhisvuođadorvu 

Bargguhisvuođadorvvu ulbmil lea buhttet ekonomalaš massimiid, maid bargguhisvuohta dutnje dagaha. Bargguhisvuođadorvvu iešguđet hámit leat ánsobeaiveruhta, vuođđobeaiveruhta ja bargomárkandoarjja. 

Don galggat dieđihit bargguhis bargoohccin, vai sáhtát oažžut bargguhisvuođadorvvu. Sáhtát dikšut dieđiheami Bargomárkantoargga Áššiiddikšun-oasis. 

Bargguhis bargoohcci vuoigatvuođat ja geatnegasvuođat 

Bargguhis bargoohcci vuoigatvuođat 

Go leat dieđihan bargoohccin, dus lea vuoigatvuohta oažžut bargguhisvuođadorvvu, jus deavddát dan oažžuma eavttuid. Dasa lassin dus lea vuoigatvuohta oassálastit barggolašvuođa ovddideaddji bálvalusaide, mat mearrašuvvet du bálvalusdárbbu vuođul. 

Don ráhkadat barggolašvuođaplána ovttasbarggus bargofápmobálvalusaid áššedovdiin. Das sohppojuvvo bargoohcama mihttomeriin, bargoohcangeatnegasvuođas ja barggolašvuođa ovddideaddji bálvalusaide oassálastimis. Árvvoštalat plána ja dan ollašuvvama golmma mánotbaji gaskkaid áššedovdiinat. 

Du vuoigatvuhtii oažžut bargguhisvuođadorvvu, váikkuha dat, barggatgo bálkáoažžun, doaimmatgo fitnodatdoallin, beasatgo bargat iežat barggus dahje leatgo studeanta. Maiddái du bargomearis ja guhkkodagas lea mearkkašupmi. 

Bargguhis bargoohcci geatnegasvuođat 

Dasgo bargguhisvuođadorvu lea buhtadusvuloš, dus leat vuoigatvuođaid lassin maid geatnegasvuođat. Vai oaččut bargguhisvuođadorvvu, du bargoohcan ferte leat fámus. Du bargoohcan bissu fámus, go fuolahat bargoohcangeatnegasvuođa ollašuhttimis ja divššut mearreáiggi siste eará bargguid, maid bargofápmovirgeoapmahaš lea dutnje čujuhan. 

Dán lassin don galggat fuolahit čuovvovaš geatnegasvuođain. 

  • Galggat leat olámuttus ja doallat oktavuođadieđuidat áigge dásis. Sáhtát almmuhit nuppástusain Áššiiddikšun-oasis. 

  • Váldde vuostá barggu, maid du áššedovdi fállá. Jus du áššedovdi bargofálaldat lea geatnegahtti, váldde oktavuođa bargoaddái ja almmut oktavuođaváldimis mearreáiggi siste. 

  • Váldde vuostá skuvlejumi, maid du áššedovdi fállá. Suvlenfálaldagat geatnegahttet, ahte ozat bargofápmoskuvlejupmái ja almmuhat ohcamis mearreáiggi siste. 

  • Oassálastte álgojearahallamii, bargoohcanságastallamiidda ja dievasmahtti bargoohcanságastallamiidda ja plána ráhkadeapmái ja dárkkisteapmái. 

  • Ohcal ja oassálastte buot plánas sohppojuvvon dahje dutnje fállojuvvon bálvalusaide, mat ovddidit barggu oažžuma ja bargga visot plánas sohppojuvvon doaimmaid ja almmut daid ollašuvvamis. 

  • Jus leat vuollil 25-jahkásaš, iige dus leat skuvlejupmi, mas oažžu dutkosa, dahje skuvlejupmi mii addá ámmátlaš máhtu vuođđoskuvlla dahje logahaga maŋŋel, oza giđđat unnimustá guokte studerenbáikki, vai oaččut bargguhisvuođadorvvu. Du vuoigatvuohta bargguhisvuođadorvui dárkkistuvvo, go čakčalohkanbadji álgá nappo 1.9. rájes. Lassidieđuid ja veahki oaččut lagamus Ohjaamos. 

Hás fuomášat, ahte jus healbadat iežat geatnegasvuođaid, soaittát massit vuoigatvuođa bargguhisvuođadorvui dihto áigái dahje doaisttážii. 

Barggolašvuođaguovllut 

Almmolaš bargofápmobálvalusaid lágidanovddasvástádus sirdašuvai gielddaide ja gielddaid oktasašdoaibmaguovlluide jagi 2025 álggus. Barggolašvuođaguovllut leat oktiibuot 45.  

Työmarkkinatori  

Työmarkkinatori on palvelu, joka tarjoaa sinulle mahdollisuuden löytää omaa osaamistasi vastaavaa työtä. Työmarkkinatorilla voit selata avoimia työpaikkoja sekä tutustua työelämää ja työnhakua käsittelevään tietoon. Uratarinoista ja Ammattitieto-osiosta saat tukea oman urasi suunnitteluun. Aluesivuilla voit tutustua alueellisiin työvoimapalveluihin. 

Työmarkkinatorin Asiointi-osiossa voit asioida sähköisesti työvoimaviranomaisen kanssa. Asiointi-osiossa voit esimerkiksi aloittaa työnhaun, vastata selvityspyyntöihin ja ilmoittaa työnhakuvelvollisuuden toteuttamisesta. 

Työmarkkinatorin Oma työpolku -osiossa voit täyttää ja julkaista työnhakuprofiilin, tallentaa avoimia työpaikkoja suosikeiksi sekä täyttää liiketoimintasuunnitelman. 

Työnhakijaksi ilmoittautuminen 

Jos jäät työttömäksi tai sinut lomautetaan, ilmoittaudu työnhakijaksi mahdollisimman pian. Voit ilmoittautua työnhakijaksi ennen kuin työttömyys tai lomautus alkaa, mutta tee se viimeistään ensimmäisenä työttömyyspäivänäsi, koska voit saada työttömyysturvaa vasta ilmoittautumispäivästä alkaen.  

Ilmoittaudu työnhakijaksi Työmarkkinatorin Asiointi-osiossa. Voit kirjautua Työmarkkinatorille verkkopankkitunnuksilla, mobiilivarmenteella tai sirullisella henkilökortilla. Jos et voi tunnistautua näillä tavoilla tai olet muun kuin EU- tai ETA-maan tai Sveitsin kansalainen, ilmoittaudu työnhakijaksi työvoimaviranomaisen toimipaikassa. 

Työttömyysturva 

Työttömyysturvan tarkoitus on korvata taloudellisia menetyksiä, joita työttömyys sinulle aiheuttaa. Työttömyysturvan eri muotoja ovat ansiopäiväraha, peruspäiväraha ja työmarkkinatuki. 

Sinun täytyy ilmoittautua työttömäksi työnhakijaksi, jotta voit saada työttömyysturvaa. Voit hoitaa ilmoittautumisen Työmarkkinatorin Asiointi-osiossa.  

Työttömän työnhakijan oikeudet ja velvollisuudet  

Työttömän työnhakijan oikeudet 

Kun olet ilmoittautunut työnhakijaksi, olet oikeutettu työttömyysturvaan, jos täytät sen saamisen edellytykset. Lisäksi sinulla on oikeus osallistua työllistymistä edistäviin palveluihin, jotka määräytyvät palvelutarpeesi perusteella. 

Teet työllistymissuunnitelman yhteistyössä työvoimapalveluiden asiantuntijan kanssa. Siinä sovitaan työnhaun tavoitteista, työnhakuvelvollisuudesta ja työllistymistä edistäviin palveluihin osallistumisesta. Arvioit suunnitelmaa ja sen toteutumista kolmen kuukauden välein asiantuntijasi kanssa. 

Oikeuteesi saada työttömyysturvaa vaikuttaa se, työskenteletkö palkansaajana, toimitko yrittäjänä, työllistytkö omassa työssä tai oletko opiskelija. Myös tekemäsi työn määrällä ja kestolla on merkitystä. 

Työttömän työnhakijan velvollisuudet 

Koska työttömyysturva on vastikkeellista, sinulla on oikeuksien lisäksi myös velvollisuuksia. Jotta saat työttömyysturvaa, työnhakusi on oltava voimassa. Työnhakusi pysyy voimassa, kun huolehdit työnhakuvelvollisuuden toteuttamisesta ja hoidat muut työvoimaviranomaisen sinulle osoittamat tehtävät määräajassa. 

Tämän lisäksi sinun pitää huolehtia seuraavista velvollisuuksista. 

  • Ole tavoitettavissa ja pidä yhteystietosi ajan tasalla. Voit ilmoittaa muutoksista Asiointi-osiossa. 
  • Ota vastaan työtä, jota asiantuntijasi tarjoaa. Jos asiantuntijasi tekemä työtarjous on velvoittava, ota yhteyttä työnantajaan ja ilmoita yhteydenotosta määräajassa. 
  • Ota vastaan koulutusta, jota asiantuntijasi tarjoaa. Koulutustarjoukset velvoittavat, että haet työvoimakoulutukseen ja ilmoitat hakemisesta määräajassa. 
  • Osallistu alkuhaastatteluun, työnhakukeskusteluihin ja täydentäviin työnhakukeskusteluihin sekä suunnitelman tekemiseen ja tarkistamiseen. 
  • Hakeudu ja osallistu kaikkiin suunnitelmassa sovittuihin tai sinulle tarjottuihin työllistymistä edistäviin palveluihin sekä tee kaikki suunnitelmassa sovitut tehtävät ja ilmoita niiden toteutumisesta. 
  • Jos olet alle 25-vuotias, eikä sinulla ole tutkintoon johtavaa, ammatillisia valmiuksia antavaa peruskoulun tai lukion jälkeistä koulutusta, hae keväällä vähintään kahta opiskelupaikkaa, jotta saat työttömyysturvaa. Oikeutesi työttömyysturvaan tarkistetaan syyslukukauden alkaessa eli 1.9. alkaen. Lisätietoa ja apua saat lähimmästä Ohjaamosta. 

Huomaathan, että jos laiminlyöt velvollisuuksiasi, saatat menettää oikeutesi työttömyysturvaan määräajaksi tai toistaiseksi. 

Työllisyysalueet  

Julkisten työvoimapalveluiden järjestämisvastuu siirtyi valtiolta kunnille ja kuntien muodostamille yhteistoiminta-alueille vuoden 2025 alussa. Työllisyysalueita on yhteensä 45.  

Uppdaterad: